Günümüz Türkiye’sinde barınma sorunu, ülkenin en önemli üc sorunu arasında yer almakta ve hızla derinleşen yapısal bir kriz haline gelmektedir. Konut fiyatlarındaki astronomik artış, kira bedellerindeki dengesizlik ve ülke genelinde konut yetersizliği, bu sorunun temelini oluşturmaktadır. Ancak, bu kriz basit bir arz-talep meselesinin ötesinde karmaşık ve çok boyutlu nedenlere dayanmaktadır.
Konut Sorununun Büyükmesindeki Temel Faktörler
Konut Arzındaki Yetersizlik
Son beş yılda Türkiye’de konut talebi ile arzı arasındaki fark dramatik bir şekilde büyümüştür. Her yıl yaklaşık 800 bin konut talebi oluşmaktadır, ancak üretim 700 bin civarında kalmaktadır. Bu durumda, her yıl yaklaşık 100 bin konut açığı meydana gelmektedir. Beş yılda biriken bu açık, barınma krizinin temel nedenlerinden biridir.
Yabancılara Konut Satışı
Son yıllarda, yabancılara vatandaşlık karşılığı konut satışı yaygınlaşmış ve bu kapsamda 250 bin konut yabancılara satılmıştır. Bu durum, ülke içindeki konut arzının önemli bir kısmının yerli talebe yanıt verememesine yol açmıştır.
Depremlerin Yarattığı Tahribat
2023 yılında meydana gelen büyük deprem, yaklaşık 750 bin konutun kullanılamaz hale gelmesine neden olmuştur. Bu durum, zaten sınırlı olan konut stokunun daha da azalmasına yol açmıştır.
Göçmen Nüfusun Artışı
Türkiye’de kayıtlı göçmen sayısı resmi verilere göre 4 milyonun üzerindedir. Bu nüfusun barınma ihtiyacını karşılamak için en az 400 bin ek konuta gereksinim duyulmakta, bu da mevcut arz üzerinde ek bir baskı oluşturmaktadır.
Toplam Konut Açığı
Yukardaki faktörler birleştirildiğinde, şu an Türkiye’de yaklaşık 2 milyon konut açığı bulunduğu tahmin edilmektedir. Bu seviyede bir açığı kapatmak için gerekli altyapı, sermaye ve zaman çok übir boyutludur ve mevcut şartlar altında kısa vadede çözülmesi olası görülmemektedir.
Sonuç
Türkiye’de barınma krizi, mevcut politikalarla çözülebilecek bir sorun olmaktan çıkmış ve yapısal bir reforma duyulan ihtiyacı ortaya koymuştur. Deprem, yabancılara konut satışı ve göçmen nüfus gibi etkenler, bu krizin temel nedenlerindendir. Ancak, bu sorunın çözümü için çok taraflı ve uzun vadeli bir planlamaya acil olarak başlanmalıdır. Almanya’nın savaş sonrası deneyiminden örnek alınacak stratejiler, Türkiye için önemli bir ışık tutabilir. Aksi halde, mevcut konut arzı bu sorunu çözmekte yetersiz kalmaya devam edecektir.
© 2025, Bedri Yılmaz.
BedriYilmaz.com by Bedri Yılmaz is licensed under Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International
