Türkiye, Bilimsel Değerlerine ve Bilim İnsanlarına Sahip Çıkamıyor
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) görüşülen kanun teklifleri üzerine konuşan Gelecek Partisi Denizli Milletvekili Sema Silkin Ün, özellikle Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’na (TÜBİTAK) yönelik eleştirilerde bulundu. ÜN, TÜBİTAK’ın tarafsızlığını ve bağımsızlığını koruyamadığını belirterek, reddedilen projelerin yurt dışında kabul görmesi ve ödüller alarak desteklenmesinin önemli bir sorun olduğuna dikkat çekti.
“TÜBİTAK’ın Reddettiği Projeler, Yurt Dışında Değer Görüyor”
Milletvekili ÜN, TÜBİTAK tarafından yetersiz bulunarak reddedilen ancak uluslararası bilim camiası tarafından kabul edilen projeleri örnek göstererek, bu durumun ülkedeki bilim politikalarının ve yetenekli genç bilim insanlarının desteklenmemesinin somut bir göstergesi olduğuna işaret etti.
Bunlardan biri, Manisa’dan lise öğrencileri Göktuğ Altıparmak ve Seda Erol’un hastaneler, toplu taşıma araçları ve okullarda üst solunum yolu hastalıklarının yayılma riskini azaltmak amacıyla melisa, okaliptüs ve karanfil yağının havadaki bakterilere etkisini araştırdıkları projeydi. Ancak bu proje TÜBİTAK tarafından desteklenmedi. Proje, Harvard Üniversitesi tarafından kabul edilerek destek gördü.
Benzer bir durum, Mehmet Can Dursun ve İrfan Boztepe tarafından geliştirilen, şeker hastalarının iyileşmeyen yaraları için atık yengeç ve karides kabuklarından üretildiği yara bandı projesinde de yaşandı. TÜBİTAK’ın reddettiği bu proje, ABD’de düzenlenen Genius Olimpiyatları’nda birincilik kazandı ve New York Üniversitesinden burs aldı.
Ayrıca Emir Akdaşçı ve Ege Özlem’in daha çevreci ve sade bir şekilde geliştirilmeyi amaçladıkları soba külü, boraks ve diğer atık maddelerle üretilen çimento projeleri de TÜBİTAK tarafından desteklenmemesine rağmen Harvard, Montreal ve Toronto üniversitelerinden davet aldı.
Bir başka çarpıcı örnek ise, İlayda Şamlıgil’in sıvılardaki su oranını mıknatısla ölçebilen ucuz, hızlı ve taşınabilir bir sistem geliştirmesiydi. TÜBİTAK bu projeyi reddetti ancak proje, Polonya’da “Nobel Fizik Ödülü’ne Doğru İlk Adım” yarışmasında 80 ülkeden gelen rakipleri arasından birinci seçildi. Ardından Cornell Üniversitesinden davet aldı ve NASA’nın Mars roketleri projesine dahil edildi. Ayrıca Forbes dergisi tarafından “Dünyayı Değiştirebilir” olarak değerlendirilen 30 yaş altı 600 kişi arasına girdi.
“Genç Bilim İnsanlarımıza Destek Verilmelidir”
Milletvekili ÜN, “Türkiye’nin en köklü bilim kurumlarından biri olan TÜBİTAK, bilimsel projelere destek verme misyonundan uzaklaşmış görünüyor. Bu ülkede değer görmeyen projeler, yurt dışında bilimsel başarı kazanmaya devam ediyor. Gençlerimizin yurt dışına gitmek zorunda kalmasının sebebi, ülkedeki bilim politikalarının yetersizliğidir” dedi.
“1 Milyon Yazılımcı Projesi Nerede?”
Konuyu teknoloji ve yazılım alanına da taşıyan ÜN, ülkede 1 milyon yazılımcı yetiştirme hedefiyle başlatılan projeye de dikkat çekti. “Hizmet ihracatını artıracak ve yazılım alanında devrim niteliğinde olacak denilen proje nerede? Şu an yazılım sektöründe işsizlik artarken, yurt dışına giden yetenekli gençlerin sayısı da hızla artıyor. Biz bu rakamlardan memnun değiliz. Türkiye’nin bilim ve teknoloji alanında ilerlemesi için, kendi bilim insanlarına ve girişimcilerine sahip çıkması gerekiyor.” dedi.
© 2025, Bedri Yılmaz.
BedriYilmaz.com by Bedri Yılmaz is licensed under Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International
