Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Netanyahu Hakkında Tutuklama Emri: Soykırım Tartışmalarına Bir Adım mı?

Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC), İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, eski Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Hamas’ın askeri liderlerinden Muhammed Deyf hakkında tutuklama emri çıkardı. Mahkemenin açıklamasına göre, söz konusu isimlerin savaş suçları ve insanlık karşıtı suçlar işlediğine dair yeterli delil bulunduğu belirtildi. Bu karar, hem uluslararası hukuk açısından hem de soykırım tartışmaları bağlamında önemli bir dönüm noktası olabilir.

Kimler İçin Tutuklama Emri Çıktı ve Neden?

Netanyahu ve Gallant: İsrail’in Liderlik Seviyesi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant, ICC tarafından, özellikle Gazze’deki askeri operasyonlar sırasında sivillerin hedef alınmasına yönelik suçlamalarla karşı karşıya. ICC’ye göre, İsrail’in 2023 yılında gerçekleştirdiği askeri operasyonlarda sivil ölümleri önlemek için yeterli çabanın gösterilmediği ve hatta kasıtlı hedef alınmaların yaşandığı iddia ediliyor. Netanyahu, kararı “Yahudi karşıtı” olarak nitelendirirken, Gallant bu emrin “terörle mücadele eden demokrasiler için tehlikeli bir emsal teşkil ettiğini” savundu.

Muhammed Deyf: Hamas’ın Askeri Lideri

Hamas’ın askeri kanadı İzzettin El-Kassam Tugayları’nın lideri Muhammed Deyf, savaş suçları ve insanlık karşıtı suçlar nedeniyle ICC’nin tutuklama listesine alındı. Ancak, Deyf’in yaşayıp yaşamadığı hala belirsizliğini koruyor. İsrail, Temmuz ayında düzenlediği bir hava saldırısında Deyf’in öldürüldüğünü açıklamış olsa da, Hamas bu bilgiyi doğrulamadı. ICC de Deyf’in hayatta olup olmadığını belirleyemediğini ifade etti.

Soykırım Kararı Tartışması

ICC’nin tutuklama emirleri, Gazze’de işlenen suçların gelecekte soykırım olarak tanımlanması yolunda bir temel oluşturabilir. Soykırımın uluslararası hukukta tanımlanması, belirli bir grubun fiziksel veya kültürel olarak yok edilmesini hedefleyen kasıtlı eylemleri gerektirir. Gazze’de sivillere yönelik operasyonların bu tanıma uyup uymadığı konusu, uluslararası toplumda tartışılmaya devam edecek gibi görünüyor. Ancak ICC’nin bu tutuklama kararları, savaş suçları ve insanlık karşıtı suçların ilk aşamada ele alındığını göstermektedir.

Hangi Ülkeler Bu Karara Uymakla Yükümlü?

Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Roma Tüzüğü’ne taraf olan ülkeler, tutuklama emirlerini uygulama yükümlülüğü altındadır. Bu, Netanyahu, Gallant veya Deyf’in bu ülkelere seyahat etmeleri halinde tutuklanıp Lahey’e teslim edilmeleri gerektiği anlamına gelir. İsrail, ICC’nin yargı yetkisini kabul etmediğinden, mahkemenin kararlarını uygulamak zorunda değil. Ancak bu durum, Netanyahu ve Gallant’ın uluslararası seyahatlerini ciddi şekilde kısıtlayabilir.

Uluslararası Reaksiyonlar

ABD: Başkan Joe Biden, kararı eleştirerek İsrail ile Hamas arasında denklik kurulamayacağını belirtti.
Avrupa Birliği: Josep Borrell, tutuklama emirlerinin uygulanması gerektiğini ifade ederken, üye ülkeler arasında farklı yaklaşımlar görüldü. İspanya, İsveç ve Norveç karara uyacaklarını açıklarken, Macaristan ve Çekya gibi ülkeler tutuklama emirlerini eleştirdi.
Türkiye: Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ICC’nin kararını “adaletin tecellisi açısından umut verici” bulduğunu belirtti.

Kararın Sonuçları ve Olası Gelişmeler

ICC’nin tutuklama kararları, özellikle İsrail-Filistin çatışmasında savaş suçlarının daha geniş kapsamda ele alınmasının yolunu açabilir. Ancak, mahkemeye taraf olmayan ülkelerin iş birliği eksikliği, bu kararların uygulanabilirliğini zorlaştırabilir.

Tutuklama kararları, uluslararası hukukta İsrail liderliği ve Hamas yetkilileri arasında eşit sorumluluk ilkesinin uygulanması tartışmalarını da beraberinde getirmiştir. Netanyahu, Gallant ve Deyf’in yargılanabilmesi, yalnızca yakalanmaları durumunda mümkün olacaktır. Bu karar, benzer suçlamalarla karşılaşan diğer liderler için de emsal teşkil edebilir ve uluslararası hukuk çerçevesinde daha geniş bir hesap verebilirlik tartışmasını tetikleyebilir.

BedriYilmaz.com by Bedri Yılmaz is licensed under Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International