RTÜK’ün Arka Sokaklar Dizisine Verdiği Ceza ve Tartışmaların Arka Planı

Türk televizyon tarihinin en uzun soluklu dizilerinden biri olan Arka Sokaklar, son bölümlerinden birinde yer alan tartışmalı sahneler nedeniyle Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından para cezası ve yayın durdurma yaptırımına çarptırıldı. Bu karar, dizide yer alan dini bir toplulukla ilgili sahnelerin ardından kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Kararın gerekçesi, dizi sahnelerinin yayıncılık ilkelerine aykırı bulunması olarak belirtildi.

Olayın Detayları

RTÜK’ün ceza kararına konu olan sahnede, büyük bir kısmını aynı dini topluluğun müritlerinin oluşturduğu bir mahallede, küçük bir kız çocuğunun cesedi bulunmasıyla başlayan hikâye işlendi. Olay, başlangıçta bir kaza gibi görünse de cinayet olduğu ortaya çıktı. Soruşturmanın derinleşmesiyle birlikte tarikat lideri ve ailesinin de dahil olduğu bir dizi suç ifşa edildi. Dini perde arkasına gizlenerek örtbas edilmeye çalışılan bu suçlar, dizi ekibinin cesur adımlarıyla gün yüzüne çıkarıldı. Ancak, olay örgüsünde tarikat mensuplarının devletin kolluk kuvvetlerine tehditkar söylemlerde bulunduğu ve dini bir grubun toplumun genel inanç sistemini temsil eder gibi gösterildiği iddiası RTÜK’ün müdahalesine yol açtı.

RTÜK’ün Gerekçesi

RTÜK, yaptığı açıklamada dizinin belirli sahnelerinde toplumdaki dini inançların tek bir grup veya kişi tarafından temsil ediliyormuş gibi yansıtılmasının ve bu sahnelerin toplumun dini değerlerini istismar eder bir yapıya bürünmesinin yayıncılık ilkelerine aykırı olduğunu belirtti. Bu durumun, toplumda kutuplaşmaya ve dini hassasiyetlerin zedelenmesine yol açabileceği değerlendirildi.

RTÜK Kararının Arka Planı

Söz konusu ceza, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın milli güvenlik gerekçesiyle tarikat ve cemaatlere yönelik “sözde saldırılar” konusunda RTÜK’e özel bir talimat vermesinin ardından gelmesiyle dikkat çekti. Bu bağlamda, RTÜK’ün kararı, dizinin içerdiği sahnelerden çok, genel siyasi ve toplumsal hassasiyetlerin bir yansıması olarak değerlendiriliyor.

Milli Güvenlik (?) ve Cemaat (?) Gerekçesi (!)

RTÜK’ün bu kararı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın milli güvenlik gerekçesiyle tarikat ve cemaatlere yönelik medyada yapılan “saldırılar” konusunda hassasiyet gösterilmesini istemesiyle ilişkilendirilmiştir. Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda RTÜK’ün bu tarz yayınlara yönelik incelemelerinin artması, kararın daha geniş bir bağlamda ele alınmasına yol açmıştır. (Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan Milli Güvenlik Gerekçesiyle Talimat Sonrası RTÜK Kararları)

Tartışmalar ve Tepkiler

Dizide bahsedilen hayali cemaatin içinde işlenen suçların ifşa edilmesi, toplumun farklı kesimlerinde farklı tepkilere yol açtı. Bir yanda, bu tür sahnelerin dini değerleri istismar ettiği ve toplumsal huzursuzluğu tetiklediği savunulurken; diğer yanda, dini topluluklar içinde işlenebilecek olası suçların görünmez kılınmaya çalışıldığı ve bu tür kararların sansüre yol açabileceği eleştirileri yükseldi. Özellikle, “Ateş olmayan yerden duman çıkmaz” yorumuyla ifade edilen görüşlerde, dizide ele alınan temaların bazı çevrelerde rahatsızlık yarattığına dikkat çekildi.

Şevket Çoruh’un Paylaşımı

RTÜK’ün Arka Sokaklar dizisine verdiği ceza ardından Şevket Çoruh sosyal medyasından 8 günde 12,8 milyon görüntülenen ”ödül sayarım” şeklinde cevabi paylaşımda bulundu.

Ödül sayarım .
— Şevket Çoruh (@sevketcoruh_) November 27, 2024

Şevket Çoruh’un bu paylaşımı ardından Gonca Vuslateri destek mahiyetinde 3.8 milyon görüntülenen “ödül zaten” şeklinde paylaşımda bulundu.

Ödül zaten. https://t.co/5eoFVmJBm5
— Gonca Vuslateri (@gonca_vuslateri) November 27, 2024

Arka Sokaklar ve Topluma Verilen Mesaj – Orhan Şener Deliormanlı

Sonuç ve Değerlendirme

RTÜK’ün Arka Sokaklar dizisine yönelik verdiği ceza, yalnızca bir diziye uygulanan yaptırım olarak değil, aynı zamanda Türkiye’de medya ve ifade özgürlüğü konusundaki geniş çaplı tartışmaların bir yansıması olarak değerlendirilmektedir. Toplumsal hassasiyetler, dini değerler ve medya özgürlüğü gibi konular, bu karar vesilesiyle yeniden gündeme taşınmıştır.

Bu tür kararların uzun vadede medya üzerinde nasıl bir etki yaratacağı ve ifade özgürlüğü sınırlarının nasıl şekilleneceği, hem akademik hem de toplumsal alanda tartışılmaya devam edecek gibi görünmektedir.