Nick Bostrom, Oxford Üniversitesi’nde felsefe profesörü ve İnsanlığın Geleceği Enstitüsü’nün kurucusudur.
2014 yılında yayımlanan “Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies” adlı eseri, yapay zekânın (YZ) potansiyel gelişimi ve bunun insanlık üzerindeki etkilerini derinlemesine incelemektedir. Kitabın Türkçe çevirisi “Süper Zekâ: Yapay Zekâ Uygulamaları, Tehlikeler ve Stratejiler” başlığıyla 2019 yılında Koç Üniversitesi Yayınları tarafından yayımlanmıştır.
Bostrom, eserinde “zekâ patlaması” kavramını ele alır. Bu kavram, bir YZ sisteminin kendi tasarımını iyileştirerek hızla daha üstün zekâ seviyelerine ulaşmasını ifade eder. Bu süreç, YZ’nin kendi kodunu yeniden yazarak veya yeni versiyonlarını oluşturarak gerçekleşebilir. Sonuç olarak, YZ’nin bilişsel yetenekleri insan zekâsını aşabilir ve bu durum, insanlık için kontrol edilmesi güç bir süper zekânın ortaya çıkmasına neden olabilir. Bostrom, bu senaryoda süper zekânın, kendi varlığını sürdürme, hedeflerinin bütünlüğünü koruma, bilişsel yeteneklerini geliştirme ve kaynak edinme gibi “araçsal hedefler” geliştirebileceğini belirtir. Bu hedefler, süper zekânın nihai amaçlarından bağımsız olarak, onun işlevselliğini sürdürmesi için gerekli görülen alt hedeflerdir.
Kitap, süper zekânın kontrol edilmesinin zorluklarını ve potansiyel risklerini vurgulayarak, “Yapay Zekâ Kontrol Problemi” olarak adlandırılan bu meseleye çözüm arayışlarını tartışır. Bostrom, süper zekânın insanlığın değerleriyle uyumlu hedeflere sahip olmasını sağlamanın önemini vurgular. Bu bağlamda, süper zekânın hedeflerinin dikkatlice tasarlanması ve yönlendirilmesi gerektiğini belirtir.
Kitabın İngilizce orijinal adı “Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies” olup, ilk olarak 3 Temmuz 2014’te Birleşik Krallık’ta ve 1 Eylül 2014’te Amerika Birleşik Devletleri’nde yayımlanmıştır. Türkçe çevirisi ise 2019 yılında Ferit Burak Aydar tarafından yapılmış ve Koç Üniversitesi Yayınları tarafından yayımlanmıştır.
“Süper Zekâ” kitabı, yapay zekânın gelecekteki potansiyel gelişimi ve bunun insanlık üzerindeki etkileri konusunda önemli bir kaynak olarak kabul edilir. Bu eser, yapay zekâ alanında çalışan araştırmacılar, politika yapıcılar ve genel okuyucular için değerli bir başvuru niteliğindedir.
© 2025, Bedri Yılmaz.
BedriYilmaz.com by Bedri Yılmaz is licensed under Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International
