Kişilik Bozuklukları, psikolojik rahatsızlıkların bir alt kategorisini oluşturan ve bireylerin düşünce biçimleri, duygusal tepkileri ve davranışlarında kalıcı ve esas olarak sapmış özelliklere sahip oldukları durumları tanımlar. Bu bozukluklar, genellikle ergenlik döneminde başlar ve yetişkinlikte devam edebilir. Kişilik Bozuklukları, A, B ve C kümeleri olarak sınıflandırılmıştır ve her biri farklı özelliklere sahip alt türleri içerir. İşte bu kümelerde yer alan bazı kişilik bozuklukları ve genel bilgileri:
A Kümesi: Tuhaflık ve Özgünlük Bozuklukları
Bu kümeye ait kişilik bozuklukları, genellikle tuhaf, sıradışı ve dikkat çekici davranışlar sergileyen bireyleri tanımlar. İşte bazı örnekler:
- Şizoid Kişilik Bozukluğu: Bu bozukluk, insan ilişkilerinden kaçınma, duygusal soğukluk ve sosyal izolasyon gibi belirgin özelliklere sahip olan bireyleri içerir.
- Şizotipal Kişilik Bozukluğu: Şizotipal kişilik bozukluğu, sıradışı inançlar, düşünce bozuklukları ve ilginç davranışlarla karakterize edilir. Bu bireyler genellikle tuhaf ve marjinal bir yaşam tarzı sürdürürler.
- Paranoid Kişilik Bozukluğu: Paranoid Kişilik Bozukluğu, bireylerin sürekli şüpheci, kuşkucu ve başkalarının kötü niyetli olduğuna inandıkları bir kişilik bozukluğudur.
B Kümesi: Duygusal ve Davranışsal Kontrol Bozuklukları
Bu kümeye ait kişilik bozuklukları, duygusal kontrol eksikliği ve düşünmeden yapılan impulslarla karakterizedir. İşte bazı örnekler:
- Borderline Kişilik Bozukluğu: Borderline kişilik bozukluğu, duygusal istikrarsızlık, kendine zarar verme eğilimi ve ilişkilerde sorunlarla ilişkilendirilir.
- Narsistik Kişilik Bozukluğu: Narsistik kişilik bozukluğu olan bireyler, aşırı özsaygı, başkalarını kullanma eğilimi ve empati eksikliği gösterebilirler.
- Anti Sosyal Kişilik Bozukluğu: Bu kişilik bozukluğu, bireylerin toplumsal normlara aykırı davranışlar sergilediği, empati eksikliği gösterdiği ve başkalarının haklarına saygı duymadığı bir durumu tanımlar.
- Histriyonik Kişilik Bozukluğu: Histriyonik kişilik bozukluğu olan bireyler, dikkat çekmeye çalışma, dramatik davranışlar sergileme ve duygusal olarak dengesiz olma eğilimindedirler.
C Kümesi: Kaygı ve Korkuyla İlişkili Bozukluklar
Bu kümeye ait kişilik bozuklukları, genellikle kaygı ve korku ile ilişkilendirilen özellikleri içerir. İşte bazı örnekler:
- Kaçınan Kişilik Bozukluğu: Bu bozukluk, yeni deneyimlerden kaçınma, eleştiriye karşı aşırı duyarlılık ve sosyal izolasyon gibi özellikleri içerir.
- Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu: Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu, mükemmeliyetçilik, düzenlilik ve ayrıntılara takıntılı bir ilgi ile ilişkilendirilir.
- Bağımlı Kişilik Bozukluğu: Bağımlı Kişilik Bozukluğu, bireylerin aşırı bir şekilde başkalarının onayına ve yardımına bağımlı olduğu, karar verme güçlüğü çektiği ve kendilerini değersiz hissettiği bir kişilik bozukluğudur.
- Çekingen Kişilik Bozukluğu: Çekingen Kişilik Bozukluğu, aşırı çekingenlik, düşük özsaygı ve sosyal ilişkilerde sorunlarla karakterize edilen bir kişilik bozukluğudur.
Kişilik Bozuklukları Tedavi Yöntemleri:
Kişilik bozuklukları tedavi edilmesi gereken ciddi psikolojik durumlar olabilir ve tedavi genellikle psikoterapiye dayanır.
- Psikoterapi (Konuşma Terapisi): Kişilik bozukluklarının tedavisinde en yaygın kullanılan yöntem psikoterapidir. Bu terapi türleri, bireyin düşünce biçimlerini, duygusal tepkilerini ve davranışlarını anlamasına ve değiştirmesine yardımcı olur. Farklı kişilik bozuklukları için farklı psikoterapi yaklaşımları kullanılabilir. Örneğin, bilişsel davranış terapisi (BDT), borderline kişilik bozukluğu gibi durumların tedavisinde etkili olabilir.
- İlaç Tedavisi: Bazı kişilik bozukluklarına eşlik eden semptomları hafifletmek için ilaç tedavisi kullanılabilir. Örneğin, antidepresanlar veya antipsikotikler, belirli kişilik bozukluklarının semptomlarını yönetmeye yardımcı olabilir. Ancak, ilaçlar genellikle psikoterapi ile birlikte kullanılır.
- Grup Terapisi: Kişilik bozukluğu olan bireyler için grup terapisi, sosyal becerilerin geliştirilmesi ve desteklenmesi açısından faydalı olabilir. Grup terapisi, bireylerin benzer deneyimleri paylaşmalarına ve birbirlerinden öğrenmelerine yardımcı olabilir.
- Aile Terapisi: Aile terapisi, aile içi ilişkilerin düzeltilmesine ve kişilik bozukluğu olan bir bireyin desteklenmesine yardımcı olabilir. Bu terapi, aile üyeleri arasındaki iletişimi ve anlayışı artırmayı hedefler.
- Duygu Düzenleme Becerileri Eğitimi: Özellikle borderline kişilik bozukluğu gibi bozukluklarda, duygu düzenleme becerileri eğitimi önemlidir. Bireyler duygusal tepkilerini daha sağlıklı bir şekilde yönetmeyi öğrenirler.
Tedavi, kişilik bozukluğunun türüne, şiddetine ve bireyin özel ihtiyaçlarına bağlı olarak kişiselleştirilir. Tedavi süreci uzun vadeli olabilir ve bireyin istikrarlı bir şekilde tedaviye katılımı önemlidir. Ayrıca, kişilik bozukluğu tanısı koyma ve tedavi planı oluşturma konusunda uzmanlaşmış bir psikolog veya psikiyatristten profesyonel yardım almak çok önemlidir.
Kişilik bozuklukları ile ilgili diger yazılarıma göz atabilirsiniz.
Narsizm
Narsist kişilik bozukluğu, psikiyatri ve psikoloji alanlarında önemli bir konu olarak kabul edilir ve kişinin davranışları, düşünce yapısı ve ilişkileri üzerinde derin etkileri vardır. Bu makalede, narsist kişilik bozukluğunun tanımı,…
Obsesif Kompulsif Bozukluk
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) (İngilizcesi Obsessive-compulsive disorder) psikiyatri alanında oldukça dikkat çeken ve incelenen bir konu olmuştur. OKB, insanların zihinsel ve davranışsal süreçlerinde anormal ve tekrarlayıcı düşünceler (obsesyonlar) ve bu…
Aşağılık Kompleksi
Aşağılık kompleksi, genellikle kişinin kendine olan güvensizliği, değersizlik duygusu ve kendini başkalarıyla kıyaslayarak düşük hissetmesi durumunu ifade eder. Bu kompleks, kişinin geçmiş deneyimleri, toplumsal baskılar veya kişisel değerlendirmeler sonucunda oluşabilir….
Kedi Besleme Konusundaki Tutku, Takıntıya Dönüşebilir mi?
Kedi beslemek, birçok insan için keyifli ve rahatlatıcı bir deneyimdir. Ancak, bazı insanlar kedi besleme konusunda aşırıya kaçabilirler ve bu durum bir takıntıya dönüşebilir. Bu takıntı halinde kedi besleyenler, bazı…
© 2023, Bedri Yılmaz.
BedriYilmaz.com by Bedri Yılmaz is licensed under Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International
