Mikroişlemci teknolojisi, nanometre (nm) üretim süreçleriyle ifade edilen, transistörlerin küçülmesi ve performansın artması sürecine dayalı gelişmiştir.
İşte CPU üretimindeki nanometre büyüklüğüne dayalı zaman çizelgesi:
1970’ler ve 1980’ler: İlk Mikroişlemciler ve Mikrometre Dönemi
- 1971: Intel 4004 işlemcisi üretildi. Transistör boyutları 10 mikrometre (10.000 nm) seviyesindeydi.
- 1982: 1 mikrometre (1.000 nm) teknolojisine geçiş sağlandı. Bu dönemdeki işlemciler daha fazla entegrasyon ve daha az enerji tüketimi sunmaya başladı.
1990’lar: Nanometre Çağının Başlangıcı
- 1990: 800 nm teknolojisi tanıtıldı. Intel 80486 bu teknolojiyi kullandı.
- 1993: Intel Pentium işlemcisi, 600 nm üretim süreciyle piyasaya sürüldü.
- 1995: Intel Pentium Pro, 350 nm üretim sürecine geçti.
- 1997: 250 nm teknolojisi kullanılmaya başlandı. Bu, performansta ve enerji verimliliğinde önemli bir sıçrama sağladı.
2000’ler: Nanometre Teknolojilerinde Büyük İlerleme
- 2000: 180 nm üretim süreci. Bu dönemde transistör yoğunluğu daha da arttı ve 1 GHz işlem hızlarına ulaşıldı.
- 2002: 130 nm teknolojisi tanıtıldı. Bu süreçle birlikte bakır bağlantılar ve düşük k-sabit dielektrik malzemeler kullanılmaya başlandı.
- 2004: 90 nm üretim süreci, Intel’in Prescott işlemcilerinde kullanıldı. Bu dönemde ilk kez yüksek-κ dielektrik malzemeler tartışılmaya başlandı.
- 2006: 65 nm teknolojisi. Daha düşük güç tüketimi ve daha yüksek transistör yoğunluğu sağladı.
- 2008: 45 nm üretim süreci. Bu süreçte, yüksek-κ dielektrik malzemeler ve metal kapılar ilk kez kullanıldı.
2010’lar: 10 Nanometreye Giden Yol
- 2010: 32 nm teknolojisi. Intel bu süreçle birlikte yeni nesil Core işlemcilerini piyasaya sürdü.
- 2012: 22 nm üretim süreci tanıtıldı. Bu dönemde ilk kez 3D transistörler (FinFET teknolojisi) kullanıldı.
- 2014: 14 nm teknolojisi, enerji verimliliğinde büyük ilerlemeler sağladı.
- 2016: 10 nm üretim süreci duyuruldu, ancak üretim zorlukları nedeniyle bu teknolojinin yaygınlaşması birkaç yıl sürdü.
2020’ler: 7 nm ve Ötesi
- 2018: TSMC, 7 nm üretim sürecini başlattı. Bu süreç Apple A12 Bionic gibi çiplerde kullanıldı.
- 2020: 5 nm üretim süreci tanıtıldı. Apple A14 Bionic ve AMD Ryzen 5000 serisi işlemciler bu teknolojiden yararlandı.
- 2022: TSMC ve Samsung, 3 nm üretim sürecini duyurdu.
- 2023: İlk 3 nm işlemciler piyasaya sürüldü. Bu süreç, özellikle Apple ve Samsung tarafından kullanıldı.
- 2024: 2 nm teknolojisi üzerinde çalışmalar hız kazandı. IBM, ilk 2 nm prototipini tanıttı.
Gelecek: 2 nm ve Altı
- 2025 ve sonrası: 2 nm teknolojisinin yaygınlaşması bekleniyor. Bu süreçle birlikte daha gelişmiş malzemeler ve yenilikçi teknikler kullanılacak.
- 1 nm ve ötesi: Karbon nanotüpler, grafen gibi malzemelerin devreye girmesi ve kuantum etkilerinin daha belirgin hale gelmesi bekleniyor.
Sonuç
Nanometre ölçeğinde ilerleyen bu süreç, yalnızca işlemcilerin performansını artırmakla kalmayıp aynı zamanda enerji tüketimini azaltarak daha çevreci teknolojilere olanak sağlamaktadır. Geçmişte mikrometre ölçeğinde başlayan bu yolculuk, günümüzde birkaç atom kalınlığındaki ölçümlere kadar küçülmüş ve yarı iletken teknolojisinin sınırlarını zorlamaktadır. Gelecekte, kuantum teknolojileri ve yeni malzemelerin kullanımıyla bu evrimin daha da hızlanması beklenmektedir.
© 2025, Bedri Yılmaz.
BedriYilmaz.com by Bedri Yılmaz is licensed under Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International
