AUKUS - Bedri Yılmaz

AUKUS Nedir? Tarihi, Amaçları ve Etkileri

AUKUS’un Tanımı ve Kuruluşu

AUKUS, 15 Eylül 2021 tarihinde Avustralya, Birleşik Krallık (BK) ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarafından oluşturulan üçlü bir güvenlik paktıdır. Bu ortaklık, bölgesel ve küresel güvenlik tehditlerine karşı şiddetli bir çıkış noktası olarak değerlendirilmiştir. “AUKUS” ismi, üye ülkelerin İngilizce baş harflerinden oluşmuştur: Australia, United Kingdom ve United States.

Paktın Yürülüle Girişi

AUKUS’un duyurusu, 15 Eylül 2021 tarihinde öne çıkmakla birlikte, teknik iş birliği ve somut projeler zaman içinde uygulanmaya başlanmıştır. Bu pakt, özellikle Avustralya’ya nükleer enerjili denizaltıları sağlama amacıyla dikkat çekmiştir. İlk uygulama planlarının 2030’lara kadar tam kapasiteye ulaşması beklenmektedir.

AUKUS’un Amaçları

AUKUS’un başlıca hedefleri şu şekilde sıralanabilir:

Hint-Pasifik Bölgesinde Güvenliğin Sağlanması: Pakt, çin’in artan etkisine karşı bölge ülkelerinin güvenliğini desteklemek için tasarlanmıştır. Bu, çin’in güçlenmesine karşı şekillenen stratejik bir hamle olarak değerlendirilir.
Nükleer Teknoloji Transferi: Avustralya’ya nükleer enerjili denizaltı teknolojisi transfer edilerek bölge üzerindeki caydırıcı gücün artırılması amaçlanır. Bu durum, Avustralya’nın güvenlik yeteneklerini önemli ölçüde geliştirir.
Teknolojik Ortaklık: Sınırları aşan bir şekilde yapay zeka, siber güvenlik, kuantum teknolojisi gibi ileri düzey teknolojilerin geliştirilmesi ve paylaşılması da AUKUS’un ana hedefleri arasındadır.
Stratejik Ortaklıkların Güçlendirilmesi: AUKUS, ABD’nin Hint-Pasifik bölgesindeki çok taraflı ittifakları destekleme politikasının bir parçasıdır. Bu pakt, özellikle NATO ötesi bir güvenlik yapısının temelini oluşturur.

AUKUS’un Tartışmalara Yol Açan Yönleri

Fransa ile Diplomatik Gerginlik: AUKUS’un açıklanması, Avustralya’nın Fransa ile yaptığı 90 milyar dolarlık konvansiyonel denizaltı sözleşmesini iptal etmesine yol açtı. Bu durum, Fransa tarafından “sırtından bıçaklanma” olarak değerlendirilmiştir ve transatlantik ilişkilerde gerginliğe neden olmuştur.
Çin’in Tepkisi: çin, AUKUS’u Hint-Pasifik’te “Soğuk Savaş zihniyetinin” bir yansıması olarak nitelendirmiş ve bu girişimi bölgesel barışa tehdit olarak görmüştür.
Nükleer Silahlanma Endişesi: Her ne kadar AUKUS’un nükleer enerjili denizaltıları nükleer silah taşımasa da, bu teknoloji transferinin silahlanma yarışını tetikleyeceğine dair eleştiriler yapılmıştır.

AUKUS’un Etkileri ve Geleceği

AUKUS, Hint-Pasifik bölgesindeki güvenlik dengelerini önemli ölçüde değiştirme potansiyeline sahiptir. ABD, BK ve Avustralya arasındaki bu özel ortaklık, hem bölge ülkelerine hem de küresel güç dengesine yeni bir boyut katmıştır. Bununla birlikte, AUKUS’un uzun vadeli başarısı, taraflar arasındaki uyum ve bu paktın uluslararası toplum tarafından nasıl algılandığı ile yakından ilişkili olacaktır.

BedriYilmaz.com by Bedri Yılmaz is licensed under Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International