Designated Survivor - Bedri Yılmaz

Designated Survivor Kavramı ve Amerikan Tarihindeki Uygulamaları

Designated Survivor (Belirlenmiş Sağ Kalan), Amerikan siyasi literatüründe kritik öneme sahip bir terimdir. Bu kavram, ABD federal hükümetinin sürekliliğini sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Özellikle, devletin en üst düzey yöneticilerinin toplu olarak bir araya geldiği durumlarda uygulanır.

Kavramın Tanımı ve Amacı

Designated Survivor (Belirlenmiş Sağ Kalan), başkan, başkan yardımcısı, Kongre üyeleri ve kabine üyeleri gibi üst düzey devlet yetkililerinin bir arada bulunduğu zamanlarda, herhangi bir felaket durumunda hükümetin işleyişinin kesintiye uğramaması için belirlenen bir kişidir. Bu kişi, bu tür toplantılar sırasında güvenli bir yerde tutulur ve olası bir felaket durumunda devletin en üst düzey yönetici olarak görev yapmaya hazır bulunur.

Tarihi Arka Plan ve Yasal Dayanak

Designated Survivor uygulaması, özellikle Soğuk Savaş döneminde nükleer tehditler karşısında hükümetin devamlılığını sağlama amacıyla geliştirilmiştir. Bu kavram, ilk kez 1947 tarihli Başkanlık Miras Yasası’nda (Presidential Succession Act of 1947) yer almıştır. Bu yasa, başkanın ve başkan yardımcısının aynı anda görev yapamaz hale gelmesi durumunda, başkanlık sırasını belirler.

Designated Survivor uygulaması, belirli bir etkinlik sırasında hükümetin devamlılığını sağlamak amacıyla geçici bir önlem olarak uygulanır. Bu durumun ne kadar süreyle devam edeceği, genellikle etkinliğin süresiyle sınırlıdır. Ancak, uygulamanın genel prensiplerini ve sürecini daha iyi anlamak için bazı detaylara bakalım:

Sürecin Başlangıcı ve Süresi

Designated Survivor uygulaması genellikle şu aşamalarda başlar ve son bulur:

Ön Hazırlık: Belirlenen etkinlikten önce, designated survivor olarak seçilecek kişi belirlenir ve bilgilendirilir. Bu kişi genellikle kabine üyeleri arasından seçilir.
Etkinlik Süresi: Designated survivor, etkinlik boyunca güvenli bir yerde tutulur. Bu süreç, Birliğin Durumu konuşması gibi etkinlikler genellikle bir saatten az sürer, ancak başkanlık yemin töreni gibi etkinlikler birkaç saate kadar uzayabilir.
Etkinlik Sonrası: Etkinlik sona erdiğinde ve herhangi bir olağanüstü durum yaşanmadığında, designated survivor normal görevine döner ve uygulama son bulur.

Olağanüstü Durumlar

Eğer etkinlik sırasında bir felaket veya saldırı gerçekleşirse, designated survivor olarak seçilen kişi, ABD Başkanlık Miras Yasası (Presidential Succession Act) uyarınca başkanlık görevini üstlenmek için harekete geçer. Bu durumda, designated survivor’ın görev süresi ve rolü, yeni bir başkan seçilene veya mevcut krizin sona ermesine kadar devam eder.

Presidential Succession Act uyarınca başkanlık görevini üstlenen bir designated survivor vakası henüz yaşanmamıştır. Ancak, Amerikan tarihindeki bazı kritik olaylar, başkanlık miras düzenlemelerinin ve designated survivor uygulamasının önemini vurgulamıştır. Bu düzenleme, başkanlık görevini üstlenme sırasını belirler ve ciddi bir kriz anında devletin en üst düzeyde işleyişini sürdürebilmesini sağlar.

Presidential Succession Act

Presidential Succession Act of 1947 (Başkanlık Miras Yasası), ABD başkanı ve başkan yardımcısının görev yapamaz hale gelmesi durumunda başkanlık sırasını belirleyen bir yasadır. Bu yasa uyarınca, başkanlık görevi şu sıralama ile devredilir:

Temsilciler Meclisi Başkanı (Speaker of the House)
Senato Geçici Başkanı (President pro tempore of the Senate)
Dışişleri Bakanı (Secretary of State)
Hazine Bakanı (Secretary of the Treasury)
Savunma Bakanı (Secretary of Defense)
Adalet Bakanı (Attorney General)
İçişleri Bakanı (Secretary of the Interior)
Tarım Bakanı (Secretary of Agriculture)
Ticaret Bakanı (Secretary of Commerce)
Çalışma Bakanı (Secretary of Labor)
Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanı (Secretary of Health and Human Services)
Konut ve Kentsel Gelişim Bakanı (Secretary of Housing and Urban Development)
Ulaştırma Bakanı (Secretary of Transportation)
Enerji Bakanı (Secretary of Energy)
Eğitim Bakanı (Secretary of Education)
Gazi İşleri Bakanı (Secretary of Veterans Affairs)
İç Güvenlik Bakanı (Secretary of Homeland Security)

Tarihsel Olaylar ve Örnekler

1963: John F. Kennedy Suikastı

1963 yılında Başkan John F. Kennedy’nin suikasta uğraması sonrası, Başkan Yardımcısı Lyndon B. Johnson başkanlık görevini devralmıştır. Bu olay, başkanlık miras düzenlemelerinin ve hızlı geçişin önemini vurgulamıştır.

1974: Richard Nixon’ın İstifası

1974 yılında Başkan Richard Nixon’ın istifası sonrası Başkan Yardımcısı Gerald Ford başkanlık görevini devralmıştır. Bu da, başkanlık miras düzenlemelerinin nasıl işlediğine dair bir başka önemli örnektir.

Designated Survivor Uygulaması

Designated survivor, daha önce bahsedildiği gibi, büyük devlet etkinlikleri sırasında hükümetin devamlılığını sağlamak amacıyla belirlenen bir kişidir. Bu kişi, bir felaket durumunda başkanlık görevini üstlenmeye hazır bekler. Ancak, bugüne kadar bu kişinin başkanlık görevini üstlenmesi gerekmemiştir.

Tarihsel Süreç ve Devamlılık

Designated Survivor uygulaması, özellikle Soğuk Savaş döneminden bu yana devam eden bir gelenektir. 1947 tarihli Başkanlık Miras Yasası’nın ardından, bu uygulama her yılki Birliğin Durumu konuşmaları ve başkanlık yemin törenleri gibi önemli devlet etkinliklerinde rutin olarak kullanılmıştır. Bu süreklilik, ABD hükümetinin devamlılık ve istikrarını koruma çabalarının bir parçası olarak önemini korumaktadır.

Amerikan Tarihinde Uygulamaları

Designated Survivor uygulaması, özellikle başkanın yıllık olarak Kongre’ye hitap ettiği “Birliğin Durumu” konuşmaları sırasında öne çıkar. Bu konuşmalar sırasında, tüm hükümet yetkilileri aynı mekanda toplandığı için olası bir saldırı veya felaket durumunda hükümetin işleyişini sürdürecek bir kişinin belirlenmesi kritik bir önem taşır.

Birliğin Durumu Konuşmalarında Designated Survivor

Designated Survivor uygulaması, her yılki Birliğin Durumu konuşmaları sırasında aktif olarak kullanılmıştır. Aşağıda, bu konuşmalar sırasında designated survivor olarak seçilen kişilerin yıllara göre listesi yer almaktadır:

1984-2023 Yılları Arasında Birliğin Durumu Konuşmaları

1984: Tarım Bakanı John R. Block
1986: Eğitim Bakanı William J. Bennett
1997: İçişleri Bakanı Bruce Babbitt
2000: Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanı Donna Shalala
2001: Ulaştırma Bakanı Norman Mineta
2002: Adalet Bakanı John Ashcroft
2003: Tarım Bakanı Ann Veneman
2004: İçişleri Bakanı Gale Norton
2005: Adalet Bakanı Alberto Gonzales
2006: Adalet Bakanı Alberto Gonzales
2007: İçişleri Bakanı Dirk Kempthorne
2008: Veteriner İşleri Bakanı Jim Nicholson
2009: Enerji Bakanı Steven Chu
2010: Ticaret Bakanı Gary Locke
2011: Tarım Bakanı Tom Vilsack
2012: İç Güvenlik Bakanı Janet Napolitano
2013: Enerji Bakanı Steven Chu
2014: Enerji Bakanı Ernest Moniz
2015: Ulaştırma Bakanı Anthony Foxx
2016: İç Güvenlik Bakanı Jeh Johnson
2017: Gazi İşleri Bakanı David Shulkin
2018: Tarım Bakanı Sonny Perdue
2019: Enerji Bakanı Rick Perry
2020: İçişleri Bakanı David Bernhardt
2022: Ticaret Bakanı Gina Raimondo
2023: Çalışma Bakanı Marty Walsh

Başkanlık Yemin Törenlerinde Designated Survivor

Başkanlık yemin törenleri gibi diğer kritik etkinliklerde de designated survivor uygulaması kullanılmıştır. Aşağıda, bazı önemli yemin törenlerinde designated survivor olarak seçilen kişilerin listesi yer almaktadır:

Başkanlık Yemin Törenleri

20 Ocak 1985: Eğitim Bakanı Terrel H. Bell
20 Ocak 2001: Enerji Bakanı Bill Richardson
20 Ocak 2005: Ticaret Bakanı Donald Evans
20 Ocak 2009: Savunma Bakanı Robert Gates
20 Ocak 2013: Adalet Bakanı Eric Holder
20 Ocak 2017: İç Güvenlik Bakanı Jeh Johnson

Diğer Önemli Tarihler

11 Eylül 2001 Saldırıları: İç Güvenlik Bakanı Tom Ridge designated survivor olarak belirlenmiştir.

Sonuç

Designated Survivor uygulaması, Amerikan hükümetinin sürekliliğini ve istikrarını sağlama amacıyla, Birliğin Durumu konuşmaları ve başkanlık yemin törenleri gibi önemli etkinlikler sırasında uygulanmıştır. Yukarıda listelenen tarihler ve kişiler, bu uygulamanın ne kadar kapsamlı ve düzenli bir şekilde yürütüldüğünü göstermektedir. Bu uygulama, Amerikan demokrasisinin istikrarını koruma çabalarının önemli bir parçasıdır.

BedriYilmaz.com by Bedri Yılmaz is licensed under Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International