Milli Güvenlik Siyaset Belgesi

Milli Güvenlik Siyaset Belgesi: “Kırmızı Kitap” Nedir?

1. Tanım ve Amacı

Milli Güvenlik Siyaset Belgesi (MGSB), halk arasında “Kırmızı Kitap” olarak bilinen, Türkiye Cumhuriyeti’nin milli güvenlik stratejilerini, tehdit algılamalarını ve bu tehditlere karşı uygulanacak temel politikaları içeren bir devlet dokümanıdır. Bu belge, ülkenin milli çıkarlarını ve devletin bütünlüğünü korumaya yönelik temel ilkeleri belirler. Aynı zamanda, iç ve dış tehditlere yönelik stratejik yol haritası niteliği taşır.

2. Halk Arasındaki “Kırmızı Kitap” Adının Kaynağı

Bu belgenin halk arasında “Kırmızı Kitap” olarak adlandırılmasının nedeni, belgenin gizli ve kritik öneme sahip olmasıdır. Belgenin renkli bir kapağa sahip olup olmadığından ziyade, adındaki “kırmızı” terimi, onun hassasiyetini ve devlet için kritik olan bilgiler barındırdığını simgeler.

3. Belgenin Hazırlanması ve Güncellenmesi

Kim Hazırlar?
Milli Güvenlik Siyaset Belgesi, Milli Güvenlik Kurulu (MGK) tarafından hazırlanır. Bu kurulun üyeleri arasında Cumhurbaşkanı, Başbakan, bakanlar ve ülkenin üst düzey askeri yetkilileri bulunur. Belgenin hazırlık aşamasında dış işleri, içişleri, savunma bakanlıkları ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) gibi kurumların görüşleri de dikkate alınır.

Kaç Yılda Bir Yenilenir?
MGSB, genellikle 5 yılda bir güncellenir. Ancak stratejik öneme sahip konuların aciliyet kazanması durumunda, bu süre daha kısa tutulabilir.

Onay Mekanizması
Belge, MGK toplantısında tartışıldıktan sonra Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak yürülüğe girer.

4. Belgenin Tarihçesi ve Kamuoyunda Bilinirliği

Milli Güvenlik Siyaset Belgesi, uzun yıllar boyunca sıkı bir gizlilik içerisinde hazırlanmış ve kamuoyuna doğrudan duyurulmamıştır. Ancak 1990’lı yıllarda basına sızan bilgiler nedeniyle belge hakkında kamuoyunda farkındalık oluşmuştur.

Kamuoyunda İlk Duyulma:
MGSB’nin kamuoyunda çok daha geniş bir tartışma konusu haline gelmesi 1997 yılındaki “28 Şubat Süreci” ile bağlantılı olmuştur. Bu dönemde, belgenin ülkedeki “irtica” tehdidine karşı sert önlemler içerdiği ileri sürülmüştür.

5. MGSB’nin İçeriği

Milli Güvenlik Siyaset Belgesi, genellikle şu ana başlıklar altında konuları kapsar:

• Milli Çıkarlar: Türkiye’nin çıkarlarının hangi alanlarda koruma altına alınacağını tanımlar.
• İç Tehditler: Ülke bütünlüğünü tehdit eden unsurlar (terör örgütleri, ayrılıkçı hareketler vb.).
• Dış Tehditler: Türkiye’nin sınırlarına, uluslararası çıkarlarına ve komşu ülkelerle ilişkilerine dair tehditler.
• Askeri Strateji: Savunma politikaları ve silahlı kuvvetlerin rolü.
• Enerji ve Ekonomik Güvenlik: Enerji arzı, ekonomik büyüklükler ve stratejik ürünlerin korunması.
• Uluslararası Ortaklıklar: NATO, BM gibi uluslararası yapılarla olan stratejik ilişkiler.

6. Basına Yansıyan İçerikler

Basın aracılığıyla kamuoyuna zaman zaman sızan bilgiler, genellikle belgenin çok çarpıcı özelliklerini ortaya koymuştur. Örneğin:

• “İrtica” Tehdidi: 28 Şubat sürecinde İslamcı akımların tehdit olarak tanımlandığı ileri sürülmüştür.
• PKK ve Ayrılıkçı Terör: PKK terörü ve ayrılıkçı hareketlere karşı alınan sert tedbirler.
• Enerji Güvenliği: Doğalgaz boru hatları ve Akdeniz’deki enerji kaynaklarına ilişkin stratejiler.
• Komşu Ülkeler: Suriye, Yunanistan ve Ermenistan’la olan sorunlar.

7. Belgenin Güncellenme Tarihleri

Milli Güvenlik Siyaset Belgesi, özellikle kriz dönemlerinde güncellenmiştir. Önemli tarihlerden bazıları şunlardır:

• 1985: Belgenin ilk kez sistematik olarak hazırlanması.
• 1997: 28 Şubat sürecinde irtica tehdidinin öne çıkarılması.
• 2004: Avrupa Birliği üyeliği sürecinde dış politika stratejilerinin yeniden tanımlanması.
• 2010: PKK terörü, enerji güvenliği ve Orta Doğu politikalarının eklenmesi.
• 2021: Siber güvenlik ve dijital tehditlere dair bölümler eklenmiştir.
• 2025: 2025 Milli Güvenlik Siyaset Belgesi’nde alınan kararların özetlenmiş maddeler hâlinde listesi
  • MGSB-2025’in Yürürlüğe Girmesi
    • 2020 yılına ait belge yürürlükten kaldırıldı, MGSB-2025 yürürlüğe girdi.
    • Türkiye, bölge ve dünyadaki gelişmeler değerlendirilerek belge güncellendi.
  • 2024’teki Önemli Gelişmelerin Değerlendirilmesi
    • Siyasi, askeri, iktisadi ve toplumsal olaylar incelendi.
    • 2025 yılında karşılaşılabilecek meseleler ve alınacak tedbirler belirlendi.
  • Terörle Mücadelede Kararlılık
    • PKK/KCK-PYD/YPG, FETÖ ve DEAŞ gibi örgütlere karşı yurt içi ve yurt dışında operasyonların kararlılıkla süreceği vurgulandı.
    • Uluslararası gelişmeler ışığında güvenlik politikalarının gözden geçirildiği belirtildi.
  • Suriye’de Yeni Yönetimle İlişkiler ve Destek
    • Suriye’nin toprak bütünlüğü, egemenliği ve siyasi birliğine destek verileceği ifade edildi.
    • Tüm etnik, dini ve mezhebi grupların haklarının korunmasına vurgu yapıldı.
  • Suriye’de PKK/KCK-PYD/YPG’ye Karşı Tavır
    • Terör örgütlerinin mevcut durumu istismar etmesine izin verilmeyeceği açıklandı.
    • Türkiye’nin bölgede terör unsurlarını her koşulda tasfiye etmeye devam edeceği belirtildi.
  • Gazze Meselesi ve İsrail Politikaları
    • Gazze’de sağlanan ateşkesin kalıcı olması gerektiği vurgulandı.
    • Filistin meselesinin adil bir şekilde çözülmesi için çalışmaların devam edeceği ifade edildi.
    • İsrail’in uluslararası hukuku ihlal eden eylemlerinin, Suriye’ye yayılmasının istikrarı tehdit ettiği belirtildi.
  • Türkiye’nin Küresel Barışa Katkıları
    • Afrika, Orta Doğu ve Balkanlar’da çatışmaların önlenmesi ve mevcut ihtilafların barışçıl yollarla çözülmesi için Türkiye’nin faaliyetlerini yoğunlaştıracağı duyuruldu.
    • Türkiye’nin küresel barış ve istikrara katkı sunmaya devam edeceği bildirildi.

8. En Son Güncelleme

Milli Güvenlik Siyaset Belgesi’nin en son güncellenmesi 2021 yılında gerçekleşmiştir. Bu güncellemede, dijital dönüşüm, iklim değişikliği ve siber güvenlik gibi konulara ağırlık verilmiştir.

9. Sonuç

Milli Güvenlik Siyaset Belgesi, Türkiye’nin milli güvenlik stratejilerinin belirlendiği temel doküman olmasının yanı sıra, ülkenin iç ve dış politikasını şekillendiren bir rehberdir. “Kırmızı Kitap” olarak adlandırılması, belgenin gizlilik ve önem derecesini vurgular. Bu belge, ülkenin stratejik çıkarlarını korumada temel bir rol oynar ve içerdiği bilgilerle sadece devlet yetkililerinin değil, kamuoyunun da ilgisini çekmeye devam eder.

Kaynak: MGK Bildirisi: Milli Güvenlik Siyaseti Belgesi yenilenmiş, kurulca uygun bulunmuştur, Anadolu Ajansı, 22 Ocak 2025