Steve Hanke tarafından geliştirilen sefalet endeksinde Türkiye 2023 verilerine dayanarak 157 üyke içinde en sefil 151. sıradadır. Türkiye’nin sefalet endeksinde dünyadaki en sefil 7. ülkesi olmasında en büyük etken süregiden yüksek enflasyon gösteriliyor.
Hanke’s Misery Index Nedir?
Steve H. Hanke kendi adı ile Hanke’nin Yıllık Sefalet Endeksi’ni (HAMI) oluşturmaktadır. Bu endeks, kolayca erişilebilen ekonomik verileri kullanarak, bir ekonominin ne kadar “mutsuz” ya da “sağlıklı” olduğunu anlamak için, hastanın sıcaklığını ölçmek gibi bir işlev görmektedir.
Sefalet endeksi fikri, 1968-1969 yıllarında Başkan Johnson’ın yönetimi sırasında Ekonomik Danışmanlar Konseyi’nin başkanlığını yapan saygın ekonomist Arthur Okun tarafından ortaya atılmıştır. Johnson, ekonominin sıcaklığını kolayca ölçebileceği bir yol arıyordu ve Okun’un endeksi, enflasyon ve işsizlik oranlarının toplamına eşitti.
Okun’un sefalet endeksi, 1996 yılında Harvard profesörü Robert Barro tarafından modifiye edilerek, 30 yıllık devlet tahvili getirisi ve reel GSYİH büyüme oranı ile gerçek GSYİH büyüme oranı arasındaki fark da eklenmiştir. Barro, bu endeksi ABD başkanlarının görev süresi boyunca ekonominin durumunu ölçmek için kullanmıştır.
2009 yılında, Barro’nun sefalet endeksi versiyonunu, 30 yıllık devlet tahvili getirisi yerine kredi faiz oranlarını ve reel GSYİH büyüme oranı ile gerçek GSYİH büyüme oranı arasındaki fark yerine kişi başına reel GSYİH büyüme oranını ekleyerek güncelledi.
Daha sonra, 2022 yılında, Andrew Oswald’ın önerisi doğrultusunda HAMI’de bir değişiklik daha yaptı. İşsizlik oranı bileşenine verilen ağırlığı iki katına çıkardım. Böylece, HAMI, yıl sonu işsizlik oranı (iki ile çarpılarak), enflasyon ve banka kredi faiz oranlarının toplamından, kişi başına reel GSYİH’daki yıllık yüzdesel değişimin çıkarılmasıyla hesaplanmaktadır. Okun ve Barro’nun sadece ABD’ye odaklanmalarının aksine, HAMI birçok yabancı ülkeyi de kapsamaktadır; 2023 edisyonunda 157 ülke yer almaktadır. (Hanke’s 2023 Misery Index) (The Misery Index)
