Psikolojide Dissosiyatif Bozukluklar: Kimlik ve Gerçeklik Algısının Kopması
Dissosiyatif bozukluklar, stres, travma veya diğer zorlayıcı deneyimlere karşı bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkan bir grup ruhsal bozukluktur. Bu bozukluklarda, kişinin kimlik, bellek, algı ve çevre ile ilgili normalde bir bütün halinde çalışan işlevleri bozulur ve kopukluk yaşanır.
Dissosiyatif bozuklukların en yaygın türleri şunlardır:
- Disosiyatif Kimlik Bozukluğu (Çoğul Kişilik Bozukluğu): Kişinin birden fazla, ayrı ve tam gelişmiş kimliğe sahip olmasıyla karakterizedir. Her kimliğin kendine özgü anıları, inançları, davranışları ve tercihleri vardır.
- Disosiyatif Amnezi: Kişinin belirli bir zaman dilimindeki anılarını veya kişisel bilgilerini (kimlik, isim vb.) unutması veya hatırlayamamasıdır.
- Disosiyatif Füg: Kişinin aniden evinden veya alışageldiği işyerinden ayrılıp gitmesi ve kim olduğunu veya nereye gittiğini hatırlayamamasıdır.
- Depersonalizasyon: Kişinin kendi bedeninden ve zihninden kopuk hissetmesiyle karakterizedir. Sanki bir rüya ya da film izliyormuş gibi hissedebilir ve kendi düşüncelerini ve duygularını kontrol edemediğini hissedebilir.
- Derealizasyon: Kişinin çevresindeki dünyadan kopuk hissetmesiyle karakterizedir. Etrafındaki dünya sanki sisli, bulanık veya gerçek dışıymış gibi görünebilir ve sesler boğuk veya yankılı gelebilir.
- Disosiyatif Stupor: Kişinin tepkisiz ve hareketsiz kalmasıyla karakterizedir. Çevresindeki uyaranlara karşı farkındalık göstermez ve konuşmaz.
Dissosiyatif bozuklukların diğer belirtileri şunlardır:
- Kimlik kargaşası veya değişkenliği
- Gerçeklik algısında bozulma
- Zaman algısında bozulma
- Duyusal kopma (uyuşma, karıncalanma)
- Ağrı duyusunun azalması veya artması
- Kendine zarar verme veya intihar düşünceleri
Dissosiyatif bozuklukların nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, stres, travma, uyku yoksunluğu, madde kullanımı ve bazı ruhsal bozukluklar gibi faktörlerin tetikleyebileceği düşünülmektedir.
Dissosiyatif bozukluk yaşıyorsanız, bir ruh sağlığı uzmanına danışmanız önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, semptomlarınızı yönetmenize ve yaşam kalitenizi iyileştirmenize yardımcı olabilir.
Unutmayın: Dissosiyatif bozukluklar tedavi edilebilir ve yalnız değilsiniz. Bu zorlukla başa çıkmanıza yardımcı olacak kaynaklar mevcuttur.
Bu yazıdaki bilgiler sadece bilgi amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorunu yaşıyorsanız bir doktora danışmanız önemlidir.
© 2024, Bedri Yılmaz.
BedriYilmaz.com by Bedri Yılmaz is licensed under Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International
